MERHABA ARKADAŞLAR!
BU BLOG DA SİZİNLE DUYU ORGANLARIMIZLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ ÇALIŞMALAR VE UYGULAMALAR PAYLAŞACAĞIM...
BEŞ DUYU ORGANLARIMIZI TANIYALIM?
1.Göz
2.Kulak
3.Dil
4.Burun
5.Deri
5 Nisan 2014 Cumartesi
A. GÖZ
Cisimleri görmeyi sağlayan duyu organımızdır. Cisimlerden gelen ışığı algılayarak beyne iletir. Böylece cisimlerin uzaklığı, şekli, rengi, büyüklüğü algılamamıza yardımcı olur.
1. Sert Tabaka
Bağ dokudan oluşur ve beyaz bir tabakadır. Gözümüze yuvarlak şeklini ve direnç özelliğini veren tabakadır. Böylece gözdeki iç ve dış basıncı dengeler. Gözün ön tarafındaki saydam tabakayı oluşturmaktadır.
Saydam tabaka (kornea) : İnce ve esnek olup ışığın kırılarak göze girmesini sağlayarak, ince kenarlı mercek gibi davranır ve göze gelen ışığı göz bebeğimizde toplar.
2. Damar Tabaka
Bol miktarda kan damarının olduğu tabakadır. Gözün beslenmesine yardımcı olur. Göz boşluğuna bakan yüzeyi siyah maddelerle kaplıdır. Bu tabaka farklılaşarak iris, göz bebeği, mercek ve mercek kaslarını oluşturur.
İris : Düz kaslardan oluşan renkli yapıdır. Göze siyah, kahverengi, yeşil, mavi gibi özel renkleri kazandırır. Işık miktarına göre kasılır. Göze girecek ışığı ayarlar.
Göz bebeği : Işığın merceğe ulaşmasını sağlamaktadır.
Mercek : Canlı, esnek ve ince kenarlıdır. İncelip kalınlaşarak gözün uzak ve yakına uyumunu sağlamaktadır.
Mercek kasları : Bakılan mesafelere göre merceğin şeklini değiştirir.
3. Ağ Tabaka (Retina)
En içte bulunan tabakadır. Üzerinde ışığı alan duyu almaçları bulunur. Işığın kırılmaları sonucu oluşan görüntüyü alarak göz sinirine aktarır. Farklılaşmasıyla sarı benek ve kör nokta oluşur.
Sarı benek : Görme düzleminin tam karşısında bulunur. Üzerinde yoğun olarak da duyu almacı bulunduğundan görüntünün en net olarak algılandığı yerdir.
Kör nokta : Üzerinde almaç taşımadığı için görüntü alınmasında etkili bir bölüm değildir.
B. KULAK
Sesleri algılayan işitme duyu organımızdır. Ses, maddelerin titreşmesi sonucu oluşur. Kulak, ses titreşmelerinin yönünü, derecesini ve özelliğini algılayarak sinirlere aktarmaktadır. Kulak dıştan içe doğru üç farklı kısımdan oluşur.
1. Dış kulak
Ses titreşimlerini alarak kulak zarına taşır. Kulak kepçesi ve kulak yolundan oluşur.
Kulak kepçesi : Sesi toplar ve kulak yoluna verir.
Kulak yolu : Havadaki toz ve mikropların kulak içine girmesini önler.
2. Orta Kulak
Ses titreşimlerini düzenleyerek oval pencere zarına aktarır. Kulak zarı, kulak kemikleri ve östaki borusundan oluşmaktadır.
Kulak zarı : İnce ve esnektir. Ses dalgaları etkisiyle titreşerek uyarıları çekiç kemiğine aktarır.
Çekiç - örs - üzengi kemikleri : Çevresinde kaslar bulunan özel kemiklerimizdir. Ses titreşimlerinin derecesini sağlamaktadır.
Östaki borusu : İşitmeyle ilgisi olmayan bölümdür. Orta kulağı ağız boşluğuna bağlayarak, çok gürültülü ses ve basınçlarda kulak zarının iç ve dış kısmındaki hava basıncını dengelemektedir.
3. İç Kulak
Uyarıların sinirlere aktarıldığı yerdir. salyangoz, dalız, oval pencere ve yarım daire kanalları olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.
Dalız : İçi sıvı dolu yoldur. Ses titreşimlerini sıvı dalgası şeklinde salyangoza iletmektedir.
Salyangoz : İki buçuk kez kıvrımlı olup, kıvrımların sonundaki almaç ve sinirler titreşimleri algılarlar. Son kısmında esnek zar ve duyu almaçlarının bulunduğu yere korti organı denir. Korti organı, ses titreşimlerini alarak duyu sinirlerine aktaran en önemli bölümüzdür.
Yarım daire kanalları : İşitmeyle ilgisi olmayan iç kulak bölümlerinden biridir. Birbirine dik olan üç yarım kanaldan oluşmaktadır. Kanalları yardımıyla vücudun duruşunu beyinciğe bildiren bölümdür. Böylece dengeye yardımcı olmaktadır.
Cisimleri görmeyi sağlayan duyu organımızdır. Cisimlerden gelen ışığı algılayarak beyne iletir. Böylece cisimlerin uzaklığı, şekli, rengi, büyüklüğü algılamamıza yardımcı olur.
1. Sert Tabaka
Bağ dokudan oluşur ve beyaz bir tabakadır. Gözümüze yuvarlak şeklini ve direnç özelliğini veren tabakadır. Böylece gözdeki iç ve dış basıncı dengeler. Gözün ön tarafındaki saydam tabakayı oluşturmaktadır.
Saydam tabaka (kornea) : İnce ve esnek olup ışığın kırılarak göze girmesini sağlayarak, ince kenarlı mercek gibi davranır ve göze gelen ışığı göz bebeğimizde toplar.
2. Damar Tabaka
Bol miktarda kan damarının olduğu tabakadır. Gözün beslenmesine yardımcı olur. Göz boşluğuna bakan yüzeyi siyah maddelerle kaplıdır. Bu tabaka farklılaşarak iris, göz bebeği, mercek ve mercek kaslarını oluşturur.
İris : Düz kaslardan oluşan renkli yapıdır. Göze siyah, kahverengi, yeşil, mavi gibi özel renkleri kazandırır. Işık miktarına göre kasılır. Göze girecek ışığı ayarlar.
Göz bebeği : Işığın merceğe ulaşmasını sağlamaktadır.
Mercek : Canlı, esnek ve ince kenarlıdır. İncelip kalınlaşarak gözün uzak ve yakına uyumunu sağlamaktadır.
Mercek kasları : Bakılan mesafelere göre merceğin şeklini değiştirir.
3. Ağ Tabaka (Retina)
En içte bulunan tabakadır. Üzerinde ışığı alan duyu almaçları bulunur. Işığın kırılmaları sonucu oluşan görüntüyü alarak göz sinirine aktarır. Farklılaşmasıyla sarı benek ve kör nokta oluşur.
Sarı benek : Görme düzleminin tam karşısında bulunur. Üzerinde yoğun olarak da duyu almacı bulunduğundan görüntünün en net olarak algılandığı yerdir.
Kör nokta : Üzerinde almaç taşımadığı için görüntü alınmasında etkili bir bölüm değildir.
B. KULAK
Sesleri algılayan işitme duyu organımızdır. Ses, maddelerin titreşmesi sonucu oluşur. Kulak, ses titreşmelerinin yönünü, derecesini ve özelliğini algılayarak sinirlere aktarmaktadır. Kulak dıştan içe doğru üç farklı kısımdan oluşur.
1. Dış kulak
Ses titreşimlerini alarak kulak zarına taşır. Kulak kepçesi ve kulak yolundan oluşur.
Kulak kepçesi : Sesi toplar ve kulak yoluna verir.
Kulak yolu : Havadaki toz ve mikropların kulak içine girmesini önler.
2. Orta Kulak
Ses titreşimlerini düzenleyerek oval pencere zarına aktarır. Kulak zarı, kulak kemikleri ve östaki borusundan oluşmaktadır.
Kulak zarı : İnce ve esnektir. Ses dalgaları etkisiyle titreşerek uyarıları çekiç kemiğine aktarır.
Çekiç - örs - üzengi kemikleri : Çevresinde kaslar bulunan özel kemiklerimizdir. Ses titreşimlerinin derecesini sağlamaktadır.
Östaki borusu : İşitmeyle ilgisi olmayan bölümdür. Orta kulağı ağız boşluğuna bağlayarak, çok gürültülü ses ve basınçlarda kulak zarının iç ve dış kısmındaki hava basıncını dengelemektedir.
3. İç Kulak
Uyarıların sinirlere aktarıldığı yerdir. salyangoz, dalız, oval pencere ve yarım daire kanalları olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.
Dalız : İçi sıvı dolu yoldur. Ses titreşimlerini sıvı dalgası şeklinde salyangoza iletmektedir.
Salyangoz : İki buçuk kez kıvrımlı olup, kıvrımların sonundaki almaç ve sinirler titreşimleri algılarlar. Son kısmında esnek zar ve duyu almaçlarının bulunduğu yere korti organı denir. Korti organı, ses titreşimlerini alarak duyu sinirlerine aktaran en önemli bölümüzdür.
Yarım daire kanalları : İşitmeyle ilgisi olmayan iç kulak bölümlerinden biridir. Birbirine dik olan üç yarım kanaldan oluşmaktadır. Kanalları yardımıyla vücudun duruşunu beyinciğe bildiren bölümdür. Böylece dengeye yardımcı olmaktadır.
C. DİL
Yenilen besinlerin tadını algılamıza yardımcı olur. Yapısında çizgili kaslar bulunur.O yüzden İstemsiz ve istemli olarak çalışabilir. Üzerinde kabartılar şeklinde tat tomurcukları bulunmaktadır. Tomurcukların üzerinde çok sayıda duyu almacı bulunur. Dil üzerinde dört çeşit almaç bulunur. Bu almaçlar tatlı, tuzlu, ekşi ve acıyı algılamıza yardımcı olur.
Almaçların çalışabilmesi için tat tomurcuklarının tükürükte erimesi gereklidir.
D. BURUN
Koku alma duyu organımızdır. Nefesle alınan havadaki koku taneciklerini algılarız. İçerisinde kıllar, mukus tabakası, kemik kıvrımlar ve kılcal damar tabakası bulunur.Burun alınan havanın temizlenmesini, ısıtılmasını, nemlendirilmesini de sağlar.
Burundaki almaçlar aşırı ve uzun süreli uyarımlardan dolayı koruyucu olarak yorulma özelliğine sahiptirler.
E. DERİ
İki tabakadan oluşmaktadır.
Üst deri : Derinin en dış kısmıdır. Dış ortamla etkileşim halinde olan kısımdır.
Ölü kısım : Protein tabakasından oluşur. Yabancı maddelerin vücuda girmesini önlemektedir.
Canlı kısım : İçindeki pigment sayesinde deriye renk veren tabakadır. Ölü tabakanın sürekli olarak yenilenmesini sağlar.
Alt deri : Derinin beslenmesini, kılların oluşmasını sağlayan kısımdır.
Yenilen besinlerin tadını algılamıza yardımcı olur. Yapısında çizgili kaslar bulunur.O yüzden İstemsiz ve istemli olarak çalışabilir. Üzerinde kabartılar şeklinde tat tomurcukları bulunmaktadır. Tomurcukların üzerinde çok sayıda duyu almacı bulunur. Dil üzerinde dört çeşit almaç bulunur. Bu almaçlar tatlı, tuzlu, ekşi ve acıyı algılamıza yardımcı olur.
Almaçların çalışabilmesi için tat tomurcuklarının tükürükte erimesi gereklidir.
D. BURUN
Koku alma duyu organımızdır. Nefesle alınan havadaki koku taneciklerini algılarız. İçerisinde kıllar, mukus tabakası, kemik kıvrımlar ve kılcal damar tabakası bulunur.Burun alınan havanın temizlenmesini, ısıtılmasını, nemlendirilmesini de sağlar.
Burundaki almaçlar aşırı ve uzun süreli uyarımlardan dolayı koruyucu olarak yorulma özelliğine sahiptirler.
E. DERİ
İki tabakadan oluşmaktadır.
Üst deri : Derinin en dış kısmıdır. Dış ortamla etkileşim halinde olan kısımdır.
Ölü kısım : Protein tabakasından oluşur. Yabancı maddelerin vücuda girmesini önlemektedir.
Canlı kısım : İçindeki pigment sayesinde deriye renk veren tabakadır. Ölü tabakanın sürekli olarak yenilenmesini sağlar.
Alt deri : Derinin beslenmesini, kılların oluşmasını sağlayan kısımdır.
Beş Duyu Organımızın Görevleri Nelermiş bir Bakalım?
Gözün Görevleri; Göz bütün insanlarda ve canlılarda görme organımızdır. Göz dünyaya açılan penceredir. Uzağı ve yakını görememe, katarakt, gece ve renk körlüğü gibi göz kusurları vardır.
Kulağın Görevleri; Kulak insanlarda ve diğer bütün canlılarda duyma görevini üstlenen organımızdır. İnsanda kulak üç bölümden meydana gelir. Diş kulak, orta kulak ve iç kulaktır. Dış kulak sesleri toplar. Kulak yolu yardımı ile orta kulağa ve oradan çekiş, örs ve özengi ile iç kulağa gönderir. İç kulağa giden ses salyangoz ismi verilen sinir ucuyla beyne gider. Bu şekilde duyma olayı gerçekleşir.
Burunun Görevleri; Burun organı insanlarda ve diğer canlılarda nefes ve korku almaya organımızdır.
Derinin Görevleri; Deri dokunma duygumuzdur. Sıcağı, acıyı, serti, yumuşağı, soğuğu yani her şeyi deri ile anlarız. Ayrıca deri vücudun hava almasını da sağlar.
Dilin Görevleri; Dil bütün canlılarda tat almaya yarayan organımızdır. Dil yardımıyla konuşma olayı da gerçekleşir.
21 Mart 2014 Cuma
VİDEOMUZDAN DUYU ORGANLARI NELERMİŞ BİR BAKALIM??
Dünyayı beş duyu organımızla sayesinde tanırız. Bu karmaşık duyu organlarından yola çıkan bilgiler beynimizde ki almaçlar yardımıyla değerlendirilir ve geçmişe ait bilgi karşılaştırmaları ile etrafımızda neler olup bittiğini anlamaya çalışırız. Aslında bu değerlendirmeler, duyu organlarımızın bütün mükemmelliklerine rağmen çok dar sınırlar dahilinde iş gördüklerinden oldukça kısıtlıdır.
İnsan kulağı saniyede ancak 30 - 16.000 titreşim arası sesleri duyabilir. Hayvanlar ve kuşlar yaklaşık olarak insanın duyma sınırına yakın sınırlara sahiptir. Ama bazıları bizlerin duyamadığı sesleri algılayabilirler. Hepimizin yalnızca köpeklerin duyabildiği sessiz köpek ıslıklarını biliriz. Yarasalar ise, radar sistemlerinden daha da yüksek ses frekanslarını kullanırlar. Görülüyor ki, insan kulağı duyabileceklerinin ancak pek az bir bölümünü duyabiliyor.
Görme duyumuz ise, daha da sınırlı bir organımızdır. Gözümüz etrafımızdaki nesnelerden yansıyıp onları görünür kılan elektromanyetik dalgalara cevap verir. Çeşitli modern aletlere idrak alanımız her gün genişlemektedir. Bütün bunlara rağmen bir yanılsama dünyasında yaşıyoruz. Dünyamızın geri kalanını gerçekten anlayabilmemiz için kısıtlayıcı düşünme yollarından sayılmalı ve beş duyumuzla değerlendirdiğimizden daha geniş gerçek bir dünya düşünmeliyiz.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)